تحلیل و بررسی سینمای جهان

آواتار تایتانیک را غرق کرد!

مقدمه 
طرح این فیلم از سال ۱۹۷۷ یعنی حدود ۳۳ سال پیش توسط جیمز کامرون شکل گرفته بود.وقتی که وی برای بار اول در مورد طرحش با تیم فنی صحبت کرد، به وی گفته شد که امکان ساخت چنین فیلمی با تکنولوژی فعلی وجود ندارد. این فیلم به دوربین های پیشرفته HD نیاز داشت که امکان تصویربرداری به صورت دو بعدی و سه بعدی را داشته باشد و افراد هنگام تماشای یک فیلم طولانی سه ساعته دچار سردرد نشوند. کامرون مطلع شد که شرکت سونی چنین دوربینی را ساخته است اما مشکل در این بود که این دوربین ۲۰۴ کیلوگرم وزن داشت و عملا برای پروژه آواتار قابل استفاده نبود. برای همین در سال ۲۰۰۰ جیمز کامرون به ژاپن سفر کرد و با سونی به توافق رسید تا دوربین هایی مخصوص این فیلم ساخته شود. 

سونی این کار را با تکه تکه کردن دوربین به قطعات مختلف و جدا کردن پردازشگرهای بزرگ آن انجام داد و اینگونه وزن آنها را به ۲۰ کیلوگرم کاهش داد تا آواتار ساخته شود. کامرون در این فیلم سعی کرده تا در مکان و زمانی دور و با تمام تصاویر سه بعدی فیلم و موجودات عجیب و غریب آن، قصه ای آشنا را به نمایش درآورد و در این مورد می گوید "این رشته‌ای است که در سراسر تاریخ گسترده شده است... من این رشته را پی گرفتم و عقب‌تر و به قرون 16 و 17 رفتم و این موضوع را مورد توجه قرار دادم که اروپایی‌ها چگونه آمریکای جنوبی و مرکزی را تصرف و بومی‌های آنجا را آواره کردند و آنها را نادیده گرفتند." 

در اینجا لازم است تا به صورتی کوتاه به نامهایی چون آواتار، پاندورا و ایوا توجه شود. آواتار به خوبی پس زمینه اسطوره ای فیلم را بیان می کند که با توجه به آن می توان دریافت این فیلم بیشتر از زمان و مکانی دور در آینده، به گذشته های دور آدمی توجه دارد. آواتار واژه ای سانسکریت و مربوط به آیین هندو است. این واژه در سانسکریت به صورت avatära تلفظ می شود که در مجموع به معنای پایین آمدن است و در آیین هندو به معنای هبوط خدا به صورت تجسد است. معنای اعم این واژه، تجسد هر کیفیت یا ویژگی است و از این رو، آواتار در فضای مجازی صورت متجسد فرد کاربر در این فضاست که واکنشهای او را در حالات مختلف نمایشمی دهد. آواتارها در این فیلم نیز تجسد انسانها به شکل ناوی ها، هستند. نام سیاره پاندورا است و به اسطوره اولین زن در اساطیر یونان اشاره دارد، البته پاندورا نام یکی از اقمار سیاره زحل در منظومه شمسی نیز هست و به نظر میرسد که همین امر توجیه گر نامگذاری محل مورد نظر در فیلم آواتار باشد. واژه پاندورا، در اسطوره های یونانی به معنای هدیه است که در کلمات قصار همر در وصف زمین به کار رفته و در دو اثر هسیودوس به نامهای زایش خدایان و کارها و روزها، نام اولین زنی است که خدایان به او هدایایی داده و تقدیم انسان کرده اند. از سوی دیگر، بیان کننده زن محوری در این فیلم است. 
هویت زنانه پاندورا در کانون اصلی حیات این سیاره تجلی پیدا می کند که ناوی ها آن را در درخت مقدس خود به نام ایوا، Eywa، می دانند. ایوا به چه معنا است؟ در فیلم به خوبی ایوا و نقش آن در سیاره پاندورا توصیف شده است. درختی که مرکز شعور سیاره و پیوند حیاتی تمام موجودات آن است و از این رو، ایوا درخت حیات نام گرفته است. برخی سعی کرده اند تا این درخت را به آیین کابالا از فرقه های عرفانی یهودی، و تاثیر صهیونیسم در فیلم آواتار نسبت دهند. ایوا چه به لحاظ نام و چه به لحاظ کارکرد آن در فیلم تداعی کننده اسطوره های باستان از خاورمیانه تا قبایل سرخپوست آمریکایی است. Eva برگرفته از واژه عبری Hawwah است که در سنت اسلامی به صورت حوا تلفظ شده و نام همسر حضرت آدم (ع) است. 

این نکته چیز عجیبی نیست که جیمز کامرون در فیلم خود از واژگان عبری استفاده کرده چرا که اکنون در مورد واژه ناوینیز این بحث مطرح شده که این واژه از دومین کتاب اصلی دین یهود به نام کتاب انبیاء یا نوییم، اخذ شده است. تجلی ایوا را میتوان در درخت زندگی جاودان یافت که بودا در زیر آن نشسته و ارتباط حیاتی آن را با دیگر موجودات برقرار میکند و میتوان در نیلوفر آبی آیین هندو یافت که از ناف ویشنو سبز شده و برهما، خدای آفریننده، بر آن نشسته است. روشن است که کامرون در فیلم خود به تاریخ نژاد بشری توجه دارد که همواره مورد تهاجم انسان غربی قرار گرفته، زمانی برای طلا، زمانی برای نفت و در آواتار برای ماده نایاب یا آن‌آبتینیوم.

تحلیل 
سال ۲۱۵۴ میلادیست، و زمینیان مشغول تشکیل مستعمرات در اقمار ستاره رجل قنطورسهستند. سیاره پندورا یکی از این اقمار است که حاوی تنوع خارق‌العاده‌ای از حیات وحش فرازمینی است، و جوی غیرقابل استشمام برای انسانها و محیطی فیزیکی در تضاد با طبیعت فیزیکی انسان دارد. از میان جانداران بومی این سیاره موجوداتی شبه ‌انسان هستند بنام ناویها، که از نظر پیشرفت فنی دارای سطح بسیار پایین‌تری از زمینیان و ظاهرا نیمه متوحش هستند، اما دارای فرهنگی بسیار غنی هستند که کاملا با سیاره خود در حالت تعادل قرار دارند. پاندورا دارای سیستم حیات وحش نامتعارفیست، بطوریکه سیاره و تمام موجوداتش دارای یک شبکه عصبی مشترک بوده و با هم در ارتباطند. (که یادآور مفهوم گایادر اسطوره‌شناسی و جنبش‌های محیط زیستی است) ناوی‌ها از طریق نقاط اتصالی نورونیدر موهای خود، از نظر خودآگاهی با اسب‌های خود متصل می‌شوند و درختان جنگل از طریق ریشه‌های خود، با یکدیگر اتصال عصبی دارند. محیط منحصر به فرد این دنیا، مرزهای بین علم و عرفان را درهم می‌نوردد. منابع طبیعی که بشر در این سیاره به دنبال آن است آن‌آبتینیوم )به معنی عنصر نایاب) نام دارد. این ماده نوعی سنگ کانی مرموزی است که دارای خواص میدانی عجیبی است، به طوریکه باعث ظهور آثار پادگرانشی و اختلال میادین الکترومغناطیسی می‌شود. زمینیان به منظور تصرف منابع سرشار پاندورا (سیاره ناوی‌ها)، آماده برای اشغال نظامی و استفاده از قوه قهریه می‌شوند که منجر به نابودی خانه و کاشانه ناوی‌ها و محیط زیستشان خواهد گشت. از سوی دیگر، گروهی از انسان‌های دانشمند مشغول آزمایش پروژه‌ای هستند بنام «آواتار» که در آن با علم ژنتیکبدن‌های ناوی مصنوعی در آزمایشگاه خلق کرده، و خودآگاهیانسانی را بعنوان رانندهٔ آن بدن به طور موقت درون آن بدن تزریق یا قالب کردهتا بتوانند از این طریق با فرستادن این ناوی‌های مصنوعی داخل جماعت ناوی‌ها، بطور ناشناس تجسس کرده تا بلکه فرهنگ و رسوم آنان را بشناسند. 

در واقع، این بدن‌های مصنوعی چیزی جز نوعی نفربر با کنترل از راه دور بسیار پیشرفته نیست. جیک سالی سربازی جانبازبر روی ویلچر است که هنگام خدمت در تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا در ونزویلااز ناحیه دو پا فلج شده‌است. (او جایگزین برادر دوقلویش می شود که به طرز مشکوکی مرده است) هنگامی که او را برای پروژه آواتار به عنوان خلبان یکی از بدن‌ها به کار می‌گیرند، او طبق ماموریتش سعی در رخنه کردن در بومیان و کشف رموز و اطلاعات سری آنان می‌کند. اما تدریجا طی ماجراهایی با نی تری (با صدای زویی سالدانا)، شاهزاده و دختر بزرگ قبیلهٔ ناوی‌ها پیوند عاطفی برقرار می‌کند. عشقی که به تردید او در وفاداری به انسان های زمینی منجر می شود و رفته‌رفته پی به عمق زبیای فرهنگ بومیان برده، و سعی می‌کند به آنها کمک کند، تا جایی که مجبور است سرانجام در برابر نسل انسان‌های غاصب، یعنی نوع خودش، قرار گیرد. آشنایی جِیک با نی تری باعث تحولی تدریجی در او می شود. بر خلاف تایتانیک که جک محو صورت زیبای رز شد، جنبه عقلی و احساسی یک رابطه عاطفی درهم آمیخته می شود (نی تری محو شجاعت و به قول خودش قلب بزرگ جیک یا سیرت او می شود) و ارتباطی عمیق شکل می گیرد. در واقع کامرون از برون گرایی یک رابطه عاطفی در تایتانیک به درون گرایی در آواتار رسیده است. نی تری در رؤیت اول که کامل هم نیست می خواهد جِیک را بکُشد. چه چیزی مانع او می شود؟ دانه درخت مقدس که بر روی تیر او می نشیند. 

می خواهد از جیک دور شود، چه چیزی باعث تغییر عقیده اش می شود؟ نشتن دوباره دانه های درخت بر تن جیک. شاید در این حوادث و با نگاه به حالات نی تری به وضوح در یابیم که دل او در حال کشش به سوی جیک است و این دانه ها را نشانه ای برای اطمینان قلبی اش در نظر می گیرد. (چیزی شبیه استخاره میان ما) در حقیقت کامرون این بار برای بیان دلیل ایجاد محبت بین دو انسان پاک (نی تری و قومش را انسان هایی در نظر بگیرید با ظاهر و سنن متفاوت)، نشانه های الهی بدون خواست دو فرد که تنها با پاکی قلب هایشان در این راه قرار می گیرند را پیش می کشد که بسیار به اعتقادات قلبی ما مسلمان ها و نیز تمام انسان های معتقد به حضور نشانه ها نزدیک است، و البته با بیان نی تری و گواهی انسان های متوجه، این نشانه ها در زندگی همه ما حضور دارند. گرچه حتی پدر او که رئیس قبیله است به چنین چیزی اعتقاد ندارد و می گوید که دانه درخت مقدس در همه جا پراکنده است! اما نی تری که قلبش را پاک تر و چشم درونش را بازتر نگاه داشته قادر به دیدن این نشانه هاست.

این فیلم یک مرزشکنی تکنیکی است. این فیلم یک پیام کاملا سبز و ضدجنگ دارد. چند شرکت فنی بزرگ برای به دست آوردن عنصر قیمتی آن ابتینیوم به پاندورا آمده اند. آن ابتینیوم به وضوح نمادیست از حرص و طمع بشری که در طول تاریخ انسانها را وادار به قتل و خونریزی و غارت جان و اموال سایر همنوعان خود کرده است و حالا در سیاره ای دیگر تاریخ دوباره تکرار می شود. تفنگداران دریایی گانگ هو از تفنگهای اتوماتیک و هاور کرافت های مسلح تندرو استفاده میکنند. این نکته را می توانید با سیاستهای روز دنیا مقایسه کنید. آنچه در مورد آینده زمین نیز بارها بیان شده این است که مسئله اصلی در سال های آینده، مسئله انرژی ست، پس رقابت ها و احتمالاً جنگ ها نیز بر سر آن خواهد بود. 

آواتار از نظر تصویرپردازی فوق العاده است. فیلم آواتار نگاهی منتقدانه به استفاده از تکنولوژی دارد در حالی که خود فیلم از پیشرفته ترین تکنولوژی های موجود برای ساخته شدن بهره برده است. فیلمنامه کامرون به روشنی رشد سریع تکنولوژی انسانی را به باد انتفاد می گیرد. جایی که دانش و ماشین آلات بشری خشونت و تخریبی بی عاطفه را دنبال می کنند. کاربرد آنها تنها در نابود کردن بهشت طبیعی و دست نخورده پاندورا خلاصه می شود, هر چند که بدون قرنها پیشرفت در علم و تکنولوژی، ساخت چنین فیلمی نیز امکان پذیر نبود. جیمز کامرون با استفاده از نوآوری های روز، سرخپوستانی فضایی خلق می کند که با سه متر قد و رنگ آبی،تمام نمادها و نشانه های سرخپوستان حقیقی را دارا هستند، از قبیل مدل موها, رنگ آمیزی بدن و صورت, اشیایی که در گوش و بینی دارند, نوع لباس،مراسم سنتی و مذهبی و حتی استفاده از سلاح های جنگی سرخپوستان مانند تیر و کمان, اسبان فضایی و برتر از همه دوستی و ارتباط نزدیک این موجودات با طبیعت و محیط زیستشان. این فیلم قصد دارد نگرانی وجدان بیدار و آگاه انسانی را از ادامه ویرانی ها و گسترش این اهداف شریر به مراکز دیگر حیات مطرح نماید.

در گذشته بارها شاهد ساختن فیلم هایی با سناریو هایی نزدیک به داستان آواتار بوده ایم. به عنوان مثال می توان از فیلم آخرین سامورایی به کارگردانی ادوراد زویک ساخته شده در سال 2003 با بازی تام کروز نام برد. رد پای آواتار را در فیلم رقصنده با گرگ ها هم می توان به وضوح دید.آواتار, رقصنده با گرگها و آخرین سامورایی دارای نقاط مشترک بسیاری هستند. افسران ارتش امریکا که جذب سنت ها و فرهنگ های راستین قومی شده و بر بی عدالتی هایی که بر آنها وارد می شود آگاهی یافته و با بریدن از اصل و اساس خود و پیوستن به این اقوام, پرچم آزادی خواهی آنها را در دست می گیرند.
جيک سالي در ابتداي فيلم با روايت دوم شخص (خطاب به بيننده) مي گويد: بالاخره يک روز بيدار مي شويد...او با تکرار اين جمله در چند فراز فيلم به "روياي آمريکايي" طعنه مي زند و آن چه سير فيلم را تعيين مي کند تلاش جيک براي رسيدن به بيداري است و رها شدن از آن چه روياي آمريکايي مي پندارند.

نتیجه گیری 
گروهی که با هدف حمله و تخریب وارد عمل می شوند، مادّیون هستند. کسانی از روابط انسانی و احساسات عاطفی تهی شده اند و کشته شدن انسان ها و درختان برایشان یک امر گذرا برای رسیدن به هدف است و احترام به اعتقادات دیگران که برای خودشان مفهومی ندارد. اما آیا کسی که با اعتقادات قلبی اش بازی شود، آرام خواهد نشست؟ نی تری نشان می دهد که در صورت خیانت جِِیک به او و قومش، حاضر است او را نیز طرد کند و این عظمت عشق و اعتقادی ریشه دار تر را نشان می دهد که با این عشق، درگیر احساسات کمرنگ تر نمی شود. کُلُنل که مسئول قسمت نظامی ماجراست با قصد انتقام وارد می شود، زیرا روز اول ورود به سیاره زخمی عمیق نصیبش شده و حال آنجا را جهنم می داند و می خواهد به راستی جهنمش کند (و این عقده های درون انسان را نشان می دهد).

Jakesully که ذهن نسبتاً پاکی دارد تنها کسی است که به حقیقت دیگران را درک می کند و می خواهد جلوی جنگ را بگیرد. اما چه چیزی در ابتدا باعث قبول ورود او به جایی می شود که برای رسیدن به آن باید پنج سال یخ زده در سفینه بماند؟ بی پولی! در عین حال و در ادامه با ورود به Avatar خود در بیان دلیلش در شوق برای اتصال به بدن جدید به Grace می گوید: شاید این کاری ست که دکترم خواسته بود انجام دهم (و این احتمالاً امیدواری به زندگی و ایجاد هیجان و انگیزه است) شوق اولیه او در دویدن پس از مدت ها را ببینید.
در ابتدای ورود جیک حسادت جزئی فرمانده فضائی ها را می بینیم، اما حسادت با مقابله منطقی جیک و نشان دادن وفاداری، احترام به توانایی ها و نشان دادن قدرت فروکش می کند. دقت کنیم به نحوه انتخاب رهبر جنگ (جِیک) که بر اساس قدرت بدنی و توانایی تصمیم گیری اوست و به یاد بیاورید آنچه در قرآن درباره انتخاب طالوت برای جنگ با جالوت عنوان شده است.

رنگ های سرد رنگ غالب در صورت موجودات ناوی (آبی)، پرنده های آن ها و در تمام فیلم است. اما در میان قبیله جوششی غیرمتحرک نیز به چشم می خورد که از منبع انرژی آن ها (ایوا) ست. رئیس قبیله و همسر او لباس قرمز به تن دارند و پدر بزرگِ پدر بزرگِ نی تری با تصاحب بزرگ ترین پرنده شکارچی که برخلاف بقیه شکارچی ها رنگ قرمز و پر حرارتی دارد به بالاترین مقام رسیده است. به نظرم منظور کامرون در مسئله انرژی این است که منبع تمام انرژی ها از معنویات (خداوند یا همان ایوا) است. 
ظاهرِ اولیه تا حدودی ناخوشابند ناوی ها کم کم و با دیدن عواطف موجود میان آن ها و مظلومیتشان باعث ایجاد حس همذات پنداری و همراهی با آن ها می شود. حسی که در طول فیلم با گذشت زمان به نفع آنها اوج می گیرد. شاید بتوان جمله کوتاه I see (به معنای می فهمم) و I see you (می بینمت) را در رابطه ای تنگاتنگ و مشابه دید، اگر درست ببینیم، اگر چشمانمان را باز کنیم، حقیقت ها را دیده ایم و آن چیزی جز زیبایی نیست. جمله I see me through your eyes (من خود را از چشمان تو می بینم) ظرافت فوق العاده ای در معنا دارد.

بیان کامرون در قداست بخشیدن به تمام موجودات است، اعتقاد ناوی ها به حضور موجودی برتر که اشاره به خداوند است. حس پشیمانی نی تری از کشتن موجوداتی شبیه سگ برای نجات جِیک و چه زیبا بیان می شود که دلیل مردن آن ها وحشی بودنشان نیست، اما وقتی پای جان یک انسان که اشرف مخلوقات است در میان باشد، به ناچار انسان برگزیده می شود. انتخاب پرنده شکارچی برای آنان و ارتباط با درخت آرزوها به نشانه وحدت وجودی تمام مخلوقات (فلسفه ملاصدرا و عارفان را مقایسه کنید). اما به پای آنان می رود و از روح آن ها عذرخواهی می کند که مجبور به چنین کاری شده، احترامی که او برای روح همه موجودات قائل است نشان از اهمیت دادن به هستی تمام موجودات زنده است، مسئله ای که در شکار هم بیان می شود و جیک نیز آن را کم کم یاد می گیرد. 

حضور زن های قوی در فیلم های کامرون به امری طبیعی بدل شده است. زن فیلم های کامرون مردساز است که در جریان همسرگزینی وارد عمل می شود و خنثی نیست. کشیدن دست جک در تایتانیک را مقایسه کنید با کشیدن دست جیک (و چقدر این دو اسم شبیهند!) توسط نی تری در آواتار. گریس که رهبر گروه دانشمندان پروژه آواتار است، خلبان بالگرد (با بازی خوب میشله رودریگز) و مادر نی تری هم از این جمله اند. صحنه نهایی که نی تری ماسک اکسیژن را برای نجات جیک که تا به حال صورتش را ندیده روی صورتش قرار می دهد و از شوق او می گرید از به یاد ماندنی ترین صحنه های مفهومیست که تا به حال دیده ام. این بار به مانند تایتانیک، فیلم با مرگ یکی از دو ضلع مثبت ماجرا به پایان نمی رسد.

شاید این اولین فیلمی باشد که در آن زندگی موجودات فضایی بسیار ابتدایی تر به نظر می رسند و این انسان است که در برابر آنان دارای تکنولوژی بسیار پیشرفته تریست. اما از نظر فرهنگ و اعتقادات چه؟ کامرون می گوید که اگر از نظر تکنولوژی پیشرفته ترین باشیم اما اعتقادات ما (همان انرژی اصلی که از آن غافل شده ایم) سست شوند، به هیچ نمی ارزد و به این ترتیب مادّیون را به شدت سرکوب می کند. البته این نگاه همیشگی او در قبال تکنولوژی کور انسانی بوده، که در تایتانیک با اشاره به سخن یکی از حاضرین در کشتی که مغرورانه گفت: حتی خدا هم نمی تواند این کشتی را غرق کند و سپس با نمایش غرق شدن آن، تلنگری زد به انسان ضعیفی که خود را بیش از آنچه هست می بیند و بسیار از حقیقت به دور است و یا در Terminator که به عاقبتِ سپردن کارها به ماشین ها اشاره می کند. اصولاً یکی از اهداف همیشگی کامرون نشان دادن عجز آدمی در قبال مصنوعات ساخت خود اوست که او را به نابودی می کشاند (و البته خودش در حال استفاده از نوعی تکنولوژی پیشرفته در ساخت فیلم های سه بعدیست! و باید گفت منظور او جنبه های تاریک و فکرنشده پیشرفت است). انسان مغرور فکر می کند بسیار قدرتمند است در حالی که در برابر طبیعت بسیار ضعیف است، در برابر یک طوفان، زمین لرزه یا برخورد یک شهاب که اینقدر از آن می ترسد چه می تواند بکند؟ دقت کنید به علاقه کامرون در به تصویر کشیدن اجسام عظیم ساخت بشر با موسیقی حماسی جیمز هورنر که در مورد حرکت کشتی تایتانیک نیز به چشم و گوش می رسید و در اینجا با آن هواپیما و سفینه غول پیکر، و سپس، نابودی آن ها!

اشاره به مرگ و زندگیِ دوباره نیز در فیلم زیباست. وقتی گریس تیر می خورد، مردم قبیله او را زیر درخت آرزو ها می آورند و همه دسته جمعی برایش دعا می کنند. فکر می کنیم که او نجات می یابد اما می میرد. نی تری با دیدن برآورده نشدن دعایشان به این اشاره می کند که روح او در جایی بهتر نزد "ایوا" که در حقیقت همان خدای قادر آن هاست خواهد بود (در هر برآورده نشدن آرزو و دعایی حکمتی هست). نی تری می گوید که ما دو بار زندگی می کنیم (Avatar با معنای تعریف شده اش که حلول روح در بدنی دیگر و زندگی در قالب جدید است به نوعی به اعتقاد هندوها و بودائیان به Rebirth اشاره میکند اما ذکر عدد دو برای پیروان آیین پیامبران بسیار دقیق و درست است) و در ادامه نی تری می گوید که او (مُرده) جایی نرفته و نزد ایوا (خدای آن ها) زندگی جدیدی را آغاز می کند. جمله ای که جیک از قول او می گوید نیز هم علمی و هم در ارتباط با همین مطلب است: قانون بقای جرم و انرژی می گوید که انرژی در جهان ثابت است و تنها تبدیل می شود، پس روح هم می تواند پس از جسم به زندگی ادامه دهد. انتقال روح جیک به جسم جدیدش نیز روایتگر این است که در زندگی دنیا نیز ممکن است دو بار زندگی کنیم (یاد فیلم "تنها دو بار زندگی می کنیم می افتم)؛ اگر راهی را اشتباه رفته ایم، جبرانش کنیم، روحی جدید در ما دمیده شده و جسم نیز دیگر آن قدیمی نخواهد بود، چنانکه ابتدا روح و افکار جیک متحول می شود و در نهایت این جسم اوست که تحت تاثیر افکار جدید، جسمی جدید را برمی گزیند (مسلماً ظاهر یک انسان رسیده به حقیقت با انسان گمراه یکسان نخواهد بود). دقت کامرون در اینجا زیباست که جیک در ابتدا به شوق گام برداشتن دوباره بر زمین به دنیای جدید پا گذاشت و در نهایت پرواز را تجربه کرد!

شاید بتوان در میان ساختار فیلم نمادها یا طرز بیان هایی را دید که فیلم های دیگری را به یاد می آورد. فیلم هایی مثلThe MatriX (در خوابیدن انسان ها در یک دستگاه و انتقال ذهن شان به موجودی دیگر)، The Last Samurai و Dances With Wolves (بودن در مقابل یک عده انسان و سپس با آن ها)، Lord of the Rings (صحنه های نبرد) و Shrek (ظاهر هیولا مانند در برابر انسان زیبا که در نهایت ظاهر اول انتخاب می شود).
Avatar با وجود آنکه به ظاهر فیلمی تخیلی ست، دارای همه جنبه های واقع گرایی نیز هست. 

با تشکر از مهناز عزیز بابت ویراستاری و سعید عزیز بابت طراحی و فرخ عزیز مدیر محترم سایت
تهیه شده در تاریخ سوم بهمن ماه 1389 توسط رحیم حنیفه پور(شاهین) در سایت سینماسنتر