تحلیل و بررسی سینمای جهان

تحلیل فیلـــــــــــــــــــم 

مقدمه
بازگشت هالیوود به ژانری تقریبا فراموش شده این فیلم را برای سینمادوستان به ارمغان آورده است. قطار سه و ده دقیقه به یوما در واقعا بازسازی وسترنی قدیمی به همین نام است که در سال 1957 در آمریکا اکران شد. پس از دهه 70 که وسترن در اوج خود قرار داشت، تقریبا این ژانر به فراموشی سپرده شده بود.

البته فیلم هایی نظیر «با گرگها می رقصد» و یا «نابخشوده» یاد وسترن را زنده کردند اما به هیچ وجه نمیشد موفقیت این سبک را با سال های دور مقایسه کرد. تا اینکه سال 2007 رسید...
دو وسترن دلنشین و تحسین برانگیز به نام های «ترور جسی جیمز به دست رابرت فورد ترسو» و «قطار سه و ده دقیقه به یوما» که هر دو بازسازی از دو فیلم کلاسیک بودند، اکران شدند. هر دو فیلم مورد استقبال و تحسین بسیاری از مردم و منتقدان قرار گرفتند. فیلم قطار سه و ده دقيقه تمامی ارکان اصلی یک شاهکار را در خود جای داده است و از موسیقی متن و بازیگری گرفته تا کارگردانی، همه و همه دست در دست هم داده اند تا یکی از بهترین وسترن هایی كه تاکنون ساخته شده را به تصویر بکشند.

میعادگاه آخر
اولین قربانی این گروه تاکر است که یک شخصیت کاملا منفی را در فیلم دارد. لحظه ای غافل شدن از بن، او را به بدترین شکل ممکن به کشتن ميدهد. تاکر که اسلحه و اسب بن را غنیمت گرفته است، شاید دچار نفرین دست خدا، اسلحه معروف بن ميشود! پس از مرگ تاکر حواس بقیه بیشتر جمع میشود و میبینیم که گروه در طول بقیه مسیر نیز، حتی به حرف زدن بن واکنش نشان میدهند. در ادامه حقایقی را از گذشته مکلروی متوجه میشویم... وقایعی که خاکستری بودن شخصیت هاي فیلم را بار دیگر به ما نشان میدهد. مکلروی طی یک درگیری با آپاچی ها، 32 تن از زنان و کودکان را به طرز فجیعی کشته است. جالب این است که وی از این کار احساس گناه نمیکند. این دقیقا یکی از تضادهای شخصیتی داستان است که فیلم را بسیار جالب و جذاب کرده است. در هر حال، مکلروی هم گرفتار خشم بن وید میشود. 
درست هنگامی که تمام امید های دن از بین رفته است، ویلیام از راه میرسد. عزم راسخ ویلیام برای شلیک به بن از صدایش مشخص و اینگونه است که بار دیگر بن در اسارت قرار میگیرد. نکته جالبی که اینجا به نظرم مي آيد این است که دن جلوی همه، ویلیام را از آمدن منع کرد و با وی همانند یک بچه برخورد کرد در حالی که دیدیم ویلیام تا به اینجای مسیر، بیشتر از پدرش مثمرثمر بود و شاید تمام زحمات دن برای قدرتمند و شجاع نشان دادن خود جلوی پسرش تا اینجا بی تاثیر بوده است. وقتی سرخپوست ها به آنها حمله ميكنند، تجربه بن به کار مي آيد و همگی آنها از مرگ حتمی نجات پیدا ميکنند ولی این بار بن مسیرش را از آنها جدا کرده و بالاخره فرار ميكند. اما دوباره آنها به یکدیگر ميرسند. 
نکته ای که در کل فیلم آن را درمی یابیم این است که هنگامی که پای شخص یا اشخاص سومی وسط می آید، بن و گروه دن، با هم همکاری میکنند ولی بعد از نجات از درگیری، دوباره به روی یکدیگر اسلحه میکشند. در سکانس های معدن میبینیم که آمریکایی ها چگونه از چینی ها کار میکشند و حتی از کیفیت کار آنها راضی هم نیستند. این در حالی است که جنگ داخلی آمریکا در ابتدا برای جلوگیری از برده داری شروع شد ولی نتیجه آن مهم نیست و برده داری دوباره رونق گرفته است. طی درگیری بین کلانتر های معدن، دکتر پاتر نیز کشته ميشود.

با کشته شدن وی، عزم دن برای رساندن بن وید به قطار بیش از پیش شده است. او برای اثبات شهامت خود، دست به هر کاری میزند. شاید بحث اصلی فیلم، انتخاب بین مصلحت و شرافت است. رسیدیم به لوکیشن آخر فیلم که از نظر من دارای زیبایی ها ولی در عین حال ایراداتی است. با وارد شدن دن، پسرش و باترفیلد و مطمئنا بن وید به شهر کانتنشن، افراد بن نیز به فاصله اندکی وارد شهر میشوند. بن با زیرکی سعی دارد تا دن را با پول بخرد. البته موضوعی که در پی این مکالمات درمی یابیم این است که خود دن نیز حالا از پیشنهاد بن وید، خوشحال است. او که برای 200 دلار راهی این سفر خطرناک شده است، حالا با 1000 دلار میتواند تسلیم شود و پیش خانواده اش برگردد. چارلی، یار وفادار بن با نبوغ خود جایزه 200 دلاری برای هر کسی تعیین میکند یکی از افراد دن را بکشند. حالا با اضافه شدن کلانترهای محلی شهر کانتننش نیز، چیزی عوض نمیشود. کلانتر ها بلافاصله پس از تسلیم شدن به رگبار بسته میشوند. 
باترفیلد و ویلیام در هتل پناه میگیرند و اکنون وقت میعاد با قطار ساعت سه و ده دقیقه به مقصد یوما است. دن آخرین وصیت های خودش را به باترفیلد میگوید. وصیت هایی که خانواده وی را برای بقیه عمرشان در آرامش قرار میدهد. تا به اینجای فیلم، و حتی سکانس آخر فیلم عالی است ولی چند دقیقه فرار دن و بن از هتل تا ايستگاه قطار، کاملا غیرقابل باور است. یکی از ارکان تاثیر گذاری فیلم و شاید مهم ترین آنها، واقعی بودن شخصیت هاست. شخصیت هایی که در دوران غرب وحشی به وفور یافت میشدند. اما این چند دقیقه فرار پایانی، لذت واقعی بودن فیلم را از بیننده و حداقل از من میگیرد. 

از بین 40 نفر تیرانداز حرفه ای و غیرحرفه ای، هیچکدام نمي توانند حتی یک گلوله به دن شلیک کنند. درباره این قسمت توضیح زیادی نمیدهم چون هر کسی با دیدن این سکانس ها متوجه منظور من میشود. شاید برای حل این ایراد باید فاصله هتل تا ايستگاه قطار را کمتر از نیم مایل در نظر میگرفتند تا این زد و خوردهای غیر معقولانه، کمی معقولانه جلوه کند. سکانس پایانی فیلم واقعا دراماتیک و احساسی به پایان میرسد. بن در بین مسیر دیگر قصد کمک کردن به دن را ندارد ولی وقتی از نحوه قطع شدن پای وی مطلع ميشود، تصمیم ميگيرد تا شرافت از دست رفته دن را حداقل برای پسرش باقی بگذارد. ولی درست در زمانی که همه چیز به خوبی پیش میرود، چارلی از راه میرسد. چارلی شخصیتی در سایه است که در تمام دقایق فیلم زیر سایه عظیم بن قرار دارد و به عنوان معاون او، دست به هر کاری ميزند تا مانع سوار شدن او به قطار شود. گرد هم جمع شدن مربع ویلیام، بن، چارلی و دن با مرگ دو تن از آنها همراه است. بن که تا آخرین لحظه قصد به ثمر رساندن هدف دن را دارد، پس از مشاهده مرگ وی، قدرت دست خدا را بار دیگر به نمایش ميگذارد. 
همه افراد وفادار خود را ميکشد و دوباره سوار قطار ميشود، قطاری که به زندان یوما، جایی که بن تا به حال دو بار از آن گریخته است میرود. حالا ویلیام با افتخار از پدرش یاد میکند. راهی شدن اسب بن به دنبال قطار بیانگر این است که بن مردی دو بعدی است که در انتخاب این بعدها بر سر دو راهی مانده است. از یک طرف خود را به زحمت ميدهد تا سوار قطار شود و از طرف دیگر به کمک اسبش قصد فرار دارد. ولی او حداقل تصمیم گرفته است كه دن را یاری کند تا یکی از آنها با افتخار تا آخر عمر زندگی کند.

نتیجه گیری
این فیلم به نوعی وسترن مدرن را بنا نهاد. وسترنی که در آن شخصیت ها و کارکتر های فیلم از خود سناریو بیشتر تاثیر میگذارد. راسل کرو بدون شک یکی از ارکان اصلی موفقیت این فیلم بود. شخصی که پیش تر او را در نقش گلادیاتور، فرمانده ای با عدالت و منصف دیده بودیم اما در این فیلم او را رهبری با شخصیتی خاکستری و حتی میتوان گفت بیشتر منفی دیدیم. دن برای شرافت از دست رفته خود تا آخرین قطره خون به راهش ادامه می دهد و بن وید معروف او را در این راه کمک میکند. در ضمن لازم به ذکر است که نفرین دست خدا در فیلم کاملا نمایان شد. هر کسی به جز بن وید که دستش به اسلحه خورد، در پایان کشته شد! اما سوالی که فیلم بر روی آن پافشاری میکند این است که آیا انسان تحت هر شرایطی باید پایبند عقیده خود باشد یا میتواند مصلحت را برگزیند؟ تعدادي از شخصیت های فیلم راه اول را انتخاب کردند و تعدادی راه دوم را ولی کدام یک از آنها برای همیشه در یاد مردم میمانند؟ اعتقادی که با 200 دلار شروع شد و با جان دن به پایان رسید. آیا برای جان افراد هم میتوان قیمتی تعیین کرد؟ و در آخر آیا بن به راستی متحول شد یا فقط برای بازگرداندن شرافت دن دست به این کارها زد؟

این فیلم به واسطه شخصیت های بسیار بسیار نزدیک به واقعیش، تاثیر عمیق در افکار بیننده میگذارد. اما به یاد داشته باشید که در آخر چه کسی پیش وجدان خویش به آرامش مي رسد؟