ترجمه نقدهای منتقدین جهان

اواسط فوریه سال گذشته من، شخصا، به تماشای اکرانی از فیلمی ایرانی، ساخته اصغر فرهادی، یک جدایی، رفتم و خیلی از آن لذت بردم؛ یک شاهکار بود. ماه بعد فیلم برنده‌ی جایزه‌ی اسکار شد و فرهادی ساخت فیلم جدیدش را آغاز کرد که من می‌دانستم باید آن را ببینم. اولین نکته این‌که، فیلم «گذشته»‌ی اصغر فرهادی که در جشنواره‌ی فیلم کن 2013 نیز حضور داشت روایت‌گر داستانی فرانسوی درباره‌ی روابط پیچیده بین دو خانواده در پاریس است. ضمنا این فیلم اثباتی است بر این‌که فرهادی استادی به تمام معنا در زمینه‌ی فعالیت‌ها و روابط عمیق انسانی، ایفای نقش‌های زیبا و داستان‌های چند لایه ای است که برای همه‌ی ما در زندگی رخ می‌دهد. داستان «گذشته»‌ در پاریس رخ می‌دهد و در ابتدا ما را با ماری (برنیس بژو) و احمد همسر سابق او با بازی علی مصفا آشنا می‌سازد. این طور به نظر می‌رسد که احمد برای دیدار مجدد فرزندانش به این شهر بازگشته اما خیلی زود ما متوجه شکستی جدی در روابط پیچیده‌ی او می‌شویم؛ چرا که هم اکنون ماری با سمیر (طاهر رحیم) که در یک مغازه‌ی کوچک خشک‌شویی کار می‌کند، است. ماری مراقب کودکان است و تمام فیلم بر رمزگشایی روابط بین کاراکترها متمرکز شده. شوهر سابق، متواضع و هوشیار، با مرد جدید رو به رو می‌شود و به موقعیتی کلیدی در گذشته برمی‌خورد که تمام آن‌ها و تعداد دیگری از مردم را به هم مرتبط می‌سازد. فرهادی در این جا یک سوال ایجاد می کند: "آیا ما باید گذشته را فراموش کنیم و به زندگی ادامه دهیم یا با کشف حقیقت در پی جبران باشیم؟" با این‌که هیچ ضرورتی ندارد که «گذشته» نیز به حد کمال و درجه «یک جدایی» برسد اما هیچ شکی نیست که فرهادی استاد امروزی ایفای نقش‌ها و فعالیت‌های بسیار پیچیده‌ی انسانی است. مشاجرات، دیالوگ‌ها، بحث‌ها و حتی لحظات فرعی تقابل‌های فیزیکی بین آن‌ها و تاثیرشان بر محیط (خصوصا خانه‌ی محدودی که کل خانواده در آن زندگی می‌کنند) همگی فوق‌العاده است. فرهادی توانایی آن را دارد که از بازیگرانش بهترین بازی را بگیرد. می‌توان گفت بژو به طرزی غیرقابل انکار و واقعی، بیش‌ترین درخشش را در کوچک‌ترین لحظات دارد؛ به عنوان مثال در لحظه‌ای که خونسردی خود را از دست می‌دهد. این سکانس‌ها همان بخش‌هایی است که مخاطب را مجذوب کرده و او را وادار می‌کند فیلم را به دقت تماشا کند. بزرگ‌ترین مسئله‌ی من یا حداقل مهم‌ترین سوالی که این فیلم برای شروع یک بحث در محیطی دقیق به‌وجود می‌آورد این است: "آیا ما باید آن را رها کنیم یا باید خود را تا پیروز شدن بر سوالات و درگیری‌های ذهنی‌مان نگران کنیم؟" من به شخصه هر روز را روزی جدید می‌دانم و عقیده دارم هیچ اتفاقی در گذشته قابل تغییر نیست که این تقریبا مغایر ایده‌ی اصلی فیلم است. «گذشته» زمان نسبتا زیادی را صرف مانور دادن بر آن ایده می‌کند؛ چیزی حدود دو ساعت که تعداد زیادی از سکانس‌ها در نیمه‌ی دوم آن روی یک رخداد خاص، لباس‌های کثیفی که به خشک‌شویی محل کار یکی از کاراکتر ها برده می‌شود، متمرکز است. این ایده بسیار دقیق، واقعی و مناسب برای بازی است اما مدت زمان زیادی تا انتهای فیلم صرف آن شده است. تکنیک اصلی فرهادی (حداقل با توجه به دو فیلم پیشین اش) ساخت لحظه‌ای کلیدی در انتها و رها کردن مخاطب با یک شات بسیار جذاب و تاثیرگذار به عنوان آخرین لحظه است. او این کار را در «گذشته» نیز به صورتی بسیار تاثیرگذار و قدرتمند انجام داده هیچ شکی نیست که فرهادی یکی ار بزرگ‌ترین فیلم سازان حال حاضر است و به خوبی می‌تواند بازیگران را در نقش‌هایشان مجسم کرده و هدایت کند. با همه‌ی این‌ها «گذشته» شاهکار فرهادی نیست. من چندین روز به این موضوع فکر کردم و مشتاق کنکاش بیشتر در کارهای قبلی او و پیگیر فیلم بعدی‌اش هستم. خصوصا این که او کاراکترهایی استثنائی و عمیق خلق می‌کند. 

...:::.... با تشکر از عرفان عزیز بابت تهیه عکس ها ...:::....

این نقد و ترجمه تحت کپی رایت سایت سینماسنتر منتشر شده است . لذا هر گونه کپی برداری از این مطالب بدون اجازه نویسنده و سایت سینماسنترwww.cinemacenter.ir نقض آشکار قوانین کپی رایت محسوب می گردد .