Cma.29 - بزرگترین تعقیب تاریخ در 30 دقیقه بامداد
  بزرگترین تعقیب تاریخ
در 30 دقیقه بامداد
 
   
  اطلاعات مقاله اختصاصی  
 
نویسنده مقاله: علی معصومی
تاریخ ارائه در مجله: بیست و هشتم اسفند ماه یکهزار و سیصد و نود و یک
اطلاعات نشریه: مجله شماره 04 سینماسنتر
اطلاعات دریافت نسخه منتشر شده: دانلود مجله سینماسنتر شماره 04 (ویژه نوروز 1392)
تاریخ ارائه در انجمن سینماسنتر: هفدهم فروردین ماه یکهزار و سیصد و نود دو
طراح بنر: فرخ فرمان
ارائه دهنده: انتشارات الکترونیکی سینماسنتر
 
     
   
     

 

  این تحلیل تحت کپی رایت سایت سینماسنتر منتشر شده است لذا هر گونه کپی از این نوشته بدون مجوز نویسنده و سایت سینماسنتر CinemaCenter.ir نقض آشکار قوانین کپی رایت محسوب میگردد.  
   
  مقاله شماره بیست و نه  
  ساعت: 30 دقيقه بامداد
مكان: ايبت‌آباد پاكستان
هدف: اسامه بن لادن

چه بپذيريم يا نه، القاعده براي افغانسان، پاكستان و بسياري ديگر از كشورهاي اطراف، به منزله سلاح كشتار جمعي عراق است كه بوش پسر در آن سخنان تاريخي‌اش از آنها دست آويزي ساخت براي حمله و سلطه به كشوري خاورميانه‌اي و ساخت يكي از بزرگترين پايگاه‌ها و سفارت‌خانه‌هايش در آن كشور.
جديدترين ساخته كاترين بيلگو مستندي است كه به پروسه بيش از يك دهه فعاليت سرويس جاسوسي امريكا (سيا) براي از ميان برداشتن يكي از دشمنان آزادي در سراسر جهان، مي‌پردازد.
30 دقيقه بامداد، روايتي امريكايي با رگه‌هايي از هژموني و روياپردازي‌هاي هميشگي هاليوود از سيستم‌هاي اطلاعاتي، امنيتي و سياسي امريكا براي متوقف كردن يك مولود نامبارك است. مولودي كه نطفه آن در سياست هاي سراسر فريبكارانه، تفرقه افكنانه، عوام فريبانه و راديكال خود امريكا و متحدان اروپايي‌اش بسته شده است.
در مثبت انديشانه‌ترين حالت اگر تمامي دروغ پردازي‌ها و گاف‌هاي اين غول رسانه‌اي را راست پنداريم، باز هم اين سوال مطرح است كه چطور دولتي با عظمت امريكا سال‌هاست توان مقابله با اندك مردان القاعده را ندارند و پس از راه انداختن چندين جنگ و كشتار هزاران انسان بي‌گناه از دو طرف، همچنان به سياست چماق و هويج خود كه همان القاعده هراسي در سراسر جهان با استفاده از پروپاگانداي رسانه‌اي ست، نتوانسته اين گروه بنيادگرا را تضعيف كند؟
به وضعيت حال اين گروه پس از كشته شدن رهبرشان در سال 2011 نگاه كنيد؛ آيا ايشان حقيقتا تضعيف شده‌اند؟ پس كدام گروه است كه خشونت‌هاي سوريه، عراق، يمن، افغانستان و پاكستان را رقم مي‌زند و بدون هيچ واهمه‌اي تمامي مسئوليت كشتار صدها انسان بي‌گناه را برعهده گرفته و بدان افتخار نيز مي‌كند؟
حقيقتا احمد شاه مسعود چه بود كه سال‌ها با حماقت القاعده و حمايت دشمنان خارجي جنگيد و هيچگاه زير بار ظلم تحميل شده از سوي قدرت‌هاي شرق و غرب نرفت؟ در حقانيت او همان بس كه با كشته شدنش زمينه گسترش امپرياليسم بر خاورميانه روز افزون شد.

سخن گفتن از فيلمي كه سراسر به پردازش اطلاعات پيرامون يكي از بزرگترين تروريست هاي معاصر مي‌پردازد، بدون پرداخت به وجه سياسي آن امري ناشدني است اما اگر فيلم اخير خانم بيگلو را بخواهم در يك جمله خلاصه كنم،‌ بايد بگويم كه يك فايل صوتي تصويري است كه به مدت 2 ساعت و 30 دقيقه به بازخواني و فلش‌برداري از مدارك 11 ساله سازمان سيا در پروژه نابودكردن رهبر القاعده مي‌پردازد.
جمله آغازين فيلم كه بر مستند بودن اتفاقات آن تأكيد دارد، نشانه آن است كه خانم بيگلو براي ساخت اين فيلم كارت بلانژ داشته است و صد البته اگر حمايت‌هاي مستقيم شخص باراك اوباما نبود، بي‌شك ساخت چنين فيلمي در هاله‌اي از ابهام باقي مي‌ماند. امري كه بعدها باعث اعتراض جمعي از اعضاي سنا ايالات متحده شد.

اگر از وجوه سياسي فيلم بتوان عبور كرد و بطور مستقل آن را بررسي كرد با فيلمي روبرو هستيم كه فاقد تعدادي از مهمترين المان‌هاي اوليه سينماست و از اين وجه بايد گفت كه مستند 30 دقيقه بامداد، ماقبل سينماست و براي تبديل شدن به يك فيلم به معناي دقيق كلمه بايد راه فراواني را طي كند و از فيلترهاي بسياري عبور كند تا بتوان به آن عنوان سينما را اضافه كرد.
مستند چگونگي دستيابي به اسامه بن لادن، يك فايل صوتي تصويري بدون كوچكترين افت و خيز، شخصيت سازي و شخصيت پردازي، پردازش روابط كاراكترها و در كل فاقد بار دراماتيك است كه راه بسياري دارد كه به مديوم سينما نزديك شود.
در فيلم اخير با يك فيلمنامه روبرو هستيم كه دراماتيزه نشده است و بدين دليل در سكانس پاياني كمتر كسي همراه با مايا (جسيكا چستين) اشك‌اش جاري مي‌شود. اين بدان معنا است كه پرداخت لازم بر روي شخصيت مايا، اطرافيانش و روابط آنها انجام نشده. كاراكتر اول فيلم، يك زن فاقد رزومه لازم براي سال‌ها كار كردن بر روي پروژه اي در اين حد از حساسيت است. كسي كه شايد اولين بار است شكنجه‌هاي خاص گوانتانامو را از نزديك مي‌بيند و سال‌ها با كمترين پيشرفت بر روي پرونده اسامه بن لادن كار مي‌كند. اين ايراد را نمي‌توان به مستند بودن داستان مربوط كرد زيرا ما از گذشته مايا چيزي نمي‌دانيم و در سينما آنچه اهميت دارد دانسته‌هاي ماست، نه نادانسته‌ها. در اين مديوم بايد منطق را بر روي پرده درآورد، نه در هيچ جاي ديگري. 
اين مشكل نيز در فيلمنامه وجود دارد، چون با فردي روبرو هستيم كه هيچ پيشينه اطلاعاتي و اجتماعي از او نداريم، در طول فيلم هم از اين نظر چيزي به بيننده اضافه نمي‌شود، پس چرا در نهايت بايد اشك تماشاگر با مايا جاري شود!؟
تصوير نقش بسته بر مانيتور مايا هم كه او و دوست‌اش جسيكا را پس از سال‌ها كشته شدن او، در كنار يكديگر نشان مي‌دهد كمكي به افزودن بار درام ماجرا نمي‌كند حتي جمله :
"خيلي از دوستام در اين راه کشته شدن و من معتقدم که من زنده موندم تا اين کار رو به پايان برسونم" هم بسيار كليشه‌اي تر از آن است كه بتواند تماشاگر هوشمند را به اين رابطه دوستانه دلبسته كند. اصولا اگر اين جمله نشان از عمق دوستي مايا با هر كدام از كاراكترهاي فيلم داشته باشد، پس اين دوستي در كجاي ماجرا است كه ما حتي روح‌مان هم از آن بي اطلاع است؟ دختري گريزان از اجتماع كه شديدا سر در حل پرونده دارد، كجا آنچنان اجتماعي مي‌شود كه هدف‌اش از اين همه تلاش را اين چنين بيان مي‌كند!؟

در سكانس حمله به خانه بن لادن با يك تراژدي در پياده سازي رئال يك ماجرا روبرو هستيم. هلي‌كوپتري كه سقوط مي‌كند اما ساكنان خانه عكس‌العملي نشان نمي‌دهند و در مقابل هر قدر كه نيروي‌هاي سيا پيشروي مي‌كنند، موضوع ابلهانه‌تر و غير قابل باور مي شود، آنجا كه براي كشتن تك تك افراد از نامشان استفاده مي‌كنند و آنها از مخفيگاهشان بيرون آمده و به راحتي كشته ميشوند.

راستي شايد امريكايي‌ها يادشان رفته كه ادعا كردند، رئيس جمهور اوباما بصورت زنده بر روند اجراي عمليات نظارت داشت؟ و حتي تصاوير اتاق وضعيت كاخ سفيد كه تيم امنيت ملي امريكا در آن حضور داشتند و بصورت زنده 40 دقيقه از عمليات را نظاره كردند، دروغي بيش نبوده است. زيرا چنين مورد پر اهميتي نيز در كل ماجراي حمله به فراموشي سپرده شده و در آن زمان هم كل تصاوير پخش شده از كاخ سفيد بصورتي است كه هيچ نشانه از فيلم عمليات در آن ديده نمي‌شود.
در نهايت شايد بتوان نقطه مقابل فيلم كاخ سفيدي خانم بيگلو را، سگ را بجنبان بري لوينسون دانست. آن داستان هژموني رسانه‌اي و دروغ بودن بسياري فيلمنامه‌هايي كه شبكه‌‌هاي خبري تحت سيطره امريكا و متحدانش در سراسر دنيا ترتيب مي‌دهند تا بتوانند به اهداف از پيش تعيين شده خود دست يابند.
 
 
     
  با تشکر از پرنیان عزیز "parnian"بابت ویراستاری  
   
   
  این تحلیل تحت کپی رایت سایت سینماسنتر منتشر شده است لذا هر گونه کپی از این نوشته بدون مجوز نویسنده و سایت سینماسنتر CinemaCenter.ir نقض آشکار قوانین کپی رایت محسوب میگردد.  
  نویسنده: علی معصومی